Probleem in stilte
Huiselijk geweld blijft een groot probleem in Nederland, maar wordt nog te weinig gedeeld. Veel slachtoffers zwijgen uit schaamte, angst of omdat ze simpelweg niet weten bij wie ze terechtkunnen. “Mensen weten dat huiselijk geweld bestaat, maar ze willen het er liever niet over hebben,” zegt een maatschappelijk werker bij Blijf Groep.
De cijfers zijn schokkend: uit onderzoek van het Nederlands Jeugdinstituut (NJI) in 2022 bleek dat 25 procent van de 16- tot 18-jarigen dat jaar slachtoffer was van huiselijk geweld. Dat betekent dat één op de vier jongeren ermee te maken krijgt. Elk jaar zijn er in Nederland zo’n 200.000 slachtoffers van ernstig huiselijk geweld. Toch wordt slechts een derde van de gevallen gemeld bij de politie, wat neerkomt op ongeveer 63.000 meldingen per jaar.
‘Ik dacht altijd dat hij zou veranderen’ (Interview van Slachtoffer Hulp Nederland)
Marieke dacht dat ze een liefdevol huwelijk had, maar haar man Stefan veranderde. “In het begin was hij lief en zorgzaam, maar toen hij zijn baan verloor, werd hij steeds sneller boos,” vertelt ze. “De eerste keer dat hij me sloeg, schrok hij er zelf van. Hij beloofde dat het nooit meer zou gebeuren. Ik geloofde hem.”
Maar het geweld stopte niet. Marieke raakte steeds meer geïsoleerd. “Hij bepaalde met wie ik contact mocht hebben en wanneer ik het huis uitging. Pas toen Marieke zwanger werd en Stefan haar opnieuw sloeg, besefte ze dat ze weg moest. “Het ging niet alleen meer om mij, maar ook om mijn kind.”
Met hulp van de politie en Veilig Thuis kreeg ze ondersteuning en vond ze een veilige plek om opnieuw te beginnen.
Slachtoffers van huiselijk geweld kampen vaak met ernstige gevolgen. Naast fysieke verwondingen kunnen ze last krijgen van depressies, angststoornissen en een laag zelfbeeld.
Wat kun je doen?
Omdat slachtoffers het vaak niet uit zichzelf vertellen, is het cruciaal dat omstanders de signalen herkennen. Volgens experts zijn er verschillende tekenen die kunnen wijzen op huiselijk geweld: herhaaldelijke blauwe plekken of verwondingen, depressiviteit, angst, vermoeidheid, hyperventilatie, een laag zelfbeeld en vage hulpvragen. Ook verbale aanwijzingen zoals “ik mag dat niet van…” kunnen een teken zijn.
Mensen die vermoedens hebben van huiselijk geweld worden geadviseerd om niet weg te kijken, maar juist extra aandacht te geven aan de slachtoffers. Dwing niemand om te praten, maar bied een veilige ruimte waarin dat wél mogelijk is, wordt geadviseerd door Blijf Groep.
Veilig Thuis is een instantie waar je advies kunt vragen, ook anoniem. In situaties waarin direct gevaar dreigt, wordt aangeraden om contact op te nemen met de politie. Rustig blijven en luisteren is essentieel, probeer afleiding te bieden, maar geef geen ongevraagde oplossingen of dreigementen.
Wat gebeurt er met daders?
Wanneer een dader van huiselijk geweld wordt aangehouden, bepaalt de officier van justitie of diegene voor de rechter moet verschijnen of met een dagvaarding naar huis wordt gestuurd. Daarnaast kan een huisverbod worden opgelegd, dit kan door de burgemeester verlengd worden tot maximaal vier weken.
Samen het zwijgen doorbreken
Hoewel huiselijk geweld een moeilijk probleem is, kan het stoppen, maar niet zonder hulp van buitenaf. Door het gesprek aan te gaan, signalen te herkennen en slachtoffers te steunen, kan de cirkel doorbroken worden.
